Spis treści
- Czym jest łupież pstry?
- Przyczyny łupieżu pstrego. Kogo najczęściej dotyka choroba?
- Łupież pstry – zdjęcie objawów na skórze – jak rozpoznać?
- Diagnostyka łupieżu pstrego
- Jak wygląda leczenie łupieżu pstrego?
- Czy łupieżem pstrym można się zarazić?
Chociaż występowanie podobnego schorzenia o tej nazwie zwykle ograniczone jest do skóry głowy, to łupież pstry atakuje głównie kark, plecy, klatkę piersiową i ramiona. Charakterystyczne dla niego brunatne przebarwienia bardzo łatwo rozpoznać na zdjęciach. Jakie czynniki powodują rozwój tych zmian skórnych i jak należy sobie z nimi radzić? Na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Czym jest łupież pstry?
Nazywamy tak chorobę skórną, która jest jedną z odmian grzybicy. Wywołują ją grzyby drożdżopodobne z rodzaju Malassezia (Malassezia furfur, Malassezia globosa, Malassezia sympodialis). Objawy choroby mają głównie charakter wizualny. Ciemnym, dobrze widocznym na ciele plamom rzadko towarzyszą stany zapalne, świąd i łuszczenie się skóry, chociaż ich wystąpienie nie jest wykluczone, szczególnie podczas silniejszego przebiegu schorzenia. Łupież pstry ma też niestety tendencję do nawracania, dlatego tak dużą rolę odgrywa tu profilaktyka. Na ponowne wystąpienie choroby narażone są głównie osoby wykazujące konkretne predyspozycje – o tych piszemy poniżej.
Przyczyny łupieżu pstrego. Kogo najczęściej dotyka choroba?
Jak wspomniano wyżej, przypadłość ta rozwija się wskutek namnażania się drożdżopodobnych grzybów żyjących na skórze. Nadmierne wytwarzanie sebum stanowi pożywkę dla dermatofitów, co z kolei sprzyja przekształcaniu się ich w grzyby strzępkowe wywołujące liczne nieprzyjemne objawy. Nieprawidłowa praca gruczołów łojowych to główny czynnik sprzyjający ich rozwojowi, ale sytuację mogą zaostrzać też różne przyczyny zewnętrzne, w tym duża wilgotność powietrza oraz wysoka temperatura. Objawy nasilają się też wskutek długotrwałej antybiotykoterapii oraz niewłaściwej diety (opartej się na tłuszczach i węglowodanach prostych, a ubogiej w witaminy, selen i cynk). Na wystąpienie tego schorzenia szczególnie narażone są osoby:
-
– u których zdiagnozowano zaburzenia gospodarki hormonalnej, przejawiające się nasilonym wytwarzaniem sebum;
– w wieku nastoletnim, u których nadpotliwość i nadmierna produkcja sebum związane są ze zmianami typowymi dla okresu dojrzewania;
– mieszkające w klimacie tropikalnym (w takich krajach na łupież pstry choruje około 40-50% populacji, podczas gdy w Europie – zaledwie kilka procent, głównie w okresie letnim);
– o osłabionym układzie odpornościowym.
Z kolei w przypadku dzieci ważnym krokiem w profilaktyce rozwoju tej choroby jest niedopuszczanie do przegrzania się ciała. Zapobiegać można również poprzez dbanie o higienę skóry i noszenie przewiewnych ubrań.
Łupież pstry – zdjęcie objawów na skórze – jak rozpoznać?
Spoglądając na zdjęcia miejsc zaatakowanych przez chorobę zauważymy, że w jej przebiegu dochodzi do repigmentacji skóry. Początkowym objawem są okrągłe i owalne plamy o ciemniejszym („pstrym”) zabarwieniu. Najczęściej pojawiają się one w górnej części ciała, w tym na karku, plecach, klatce piersiowej, brzuchu, ramionach, a nawet skalpie. Na zdjęciach osób, których dotknęło to schorzenie zauważymy, że plamy są dobrze odgraniczone od skóry niezaatakowanej przez grzyby, ale w zaawansowanym stanie choroby mogą się ze sobą „zlewać”.
Objawami towarzyszącymi przebarwieniom mogą być również świąd oraz złuszczająca się skóra. W trakcie przebiegu choroby ponadto zauważa się rozjaśnianie się plam. Wynika to z faktu, że grzyby bytujące na skórze wytwarzają kwas azelainowy, który hamuje syntezę melaniny. To z kolei prowadzi do zmian w pigmentacji. Rozjaśnienia będą bardziej widoczne po wystawieniu ciała na opalanie – miejsca dotknięte zmianami nie przyciemnią się i będą jeszcze bardziej odróżniać się od reszty skóry.
Diagnostyka łupieżu pstrego
Lekarze specjalizujący się w chorobach skórnych zwykle diagnozują łupież pstry bez problemu. Ze względu na charakterystyczne jasne plamy, łupież pstry może być jednak mylony z bielactwem (w przypadku którego zmiany mają jednak bardziej regularny i symetryczny wygląd), a czasami też z łojotokowym zapaleniem skóry (dla którego jednak typowe jest występowanie na skalpie). Delikatne łuszczenie się może również przypominać atopowe zapalenie skóry. W przypadku zauważenia objawów zalecane jest udanie się do dermatologa lub lekarza pierwszego kontaktu, który szybko wdroży odpowiednie leczenie. Wątpliwości co do typu jednostki chorobowej rozwiewa się poprzez zlecenie wykonania badania na obecność grzybów z rodzaju Malassezia.
Jak wygląda leczenie łupieżu pstrego?
Ta odmiana grzybicy rzadko ma nasilony przebieg i nie pozostawia po sobie trwałych zmian ani blizn, ale jej bardzo charakterystyczną cechą są częste nawroty. Wiele osób ignoruje plamy, uznając je za nieszkodliwy defekt skóry, co jest błędnym podejściem, ponieważ w zaawansowanym stadium choroby konieczne może być stosowanie doustnych środków farmakologicznych z ketokonazolem czy flukonazolem. W celu miejscowego łagodzenia objawów najczęściej wykorzystuje się zaś przepisane przez lekarza antygrzybiczne maści, kremy i emulsje.
Typowe dla łupieżu pstrego plamy mogą utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy, w trakcie których skóra stopniowo odzyskuje właściwą pigmentację. Osoby wykazujące predyspozycje do rozwoju i nawrotów choroby powinny zwracać szczególną uwagę na higienę osobistą, nie dopuszczając w ten sposób do ponownego namnażania się grzybów. W ramach leczenia, jak i profilaktyki zalecane jest też włączenie do pielęgnacji szamponów z siarczkiem selenu oraz preparatów z kwasem salicylowym. Warto również pamiętać o regularnym praniu ubrań, ręczników i pościeli – najlepiej w wysokiej temperaturze.
Czy łupieżem pstrym można się zarazić?
Łupież pstry, podobnie jak wiele innych odmian grzybicy, należy do chorób, którymi można zarazić się od innych. Jednak do rozwoju choroby w ten sposób dochodzi bardzo rzadko – schorzenie to rozwija się głównie w sprzyjających temu warunkach u osób wykazujących wymienione wyżej predyspozycje skórne. W niektórych przypadkach do zakażenia się może dojść wskutek braku dbałości o higienę – na przykład poprzez używanie ręcznika osoby zmagającej się z łupieżem pstrym – ale są to wyjątkowe sytuacje, które tylko potwierdzają regułę.
