Leczenie wypadania włosów i łysienia u dziecka

Spis treści:

Problemy ze skórą głowy niestety nie omijają najmłodszych pacjentów gabinetów dermatologicznych i trychologicznych. Wypadanie włosów u dziecka z oczywistych względów wywołuje w rodzicach zaniepokojenie – łysienie jest przecież objawem, który kojarzymy głównie ze starzeniem się. Warto jednak być świadomym tego, że wypadanie kosmyków u najmłodszych jest zwykłym procesem fizjologicznym. Co to znaczy? Podobnie jak osoby dorosłe, dzieci również tracą określoną liczbę włosów na co dzień i jest to zjawisko jak najbardziej normalne. Czasami może wydawać się, że liczba wypadających kosmyków jest bardzo duża, ale może być to związane z rzadszym myciem skóry głowy maluszka – podczas kąpieli zauważamy tych kosmyków po prostu dużo więcej. Takie ubytki szybko same się uzupełniają i nie są powodem do niepokoju.

Nie oznacza to jednak, że wypadanie włosów u dziecka nie może być oznaką innego schorzenia. Łysienie o podłożu chorobowym występuje czasem już u maluchów kilkumiesięcznych, jak i u nastolatków. Może mieć postać okresową, nawracającą lub nieodwracalną. Z jakimi objawami warto zwrócić się o pomoc specjalisty i jakie są ich źródła? O przyczynach wypadania kosmyków a u dzieci opowiadamy poniżej.

Częste przyczyny wypadania włosów u dziecka: niedobory i infekcje

Łysienie u najmłodszych może mieć różne podłoża. Bardzo często związane jest z niedoborem niektórych witamin i składników mineralnych. Brak odpowiednich ilości biotyny, żelaza i cynku w organizmie powoduje osłabianie się cebulek włosowych, a przez to nadmierną utratę kosmyków. Niedobory wykrywa się poprzez badanie krwi. W zależności od jego wyników lekarz zaleci właściwe kroki – na przykład suplementację.

Czasami łysienie u dzieci może być też spowodowane namiarem jakiegoś składnika w organizmie – do takich “winowajców” należy na przykład witamina A. Z tego powodu bardzo ważne jest, by nigdy nie korzystać z suplementów bez wcześniejszych konsultacji z lekarzem. Narażamy się tym samym na skutki uboczne.

Wypadanie włosów u najmłodszych często jest też skutkiem infekcji, w której jednym z objawów była wysoka gorączka. Mówimy wtedy o tak zwanym łysieniu telogenowym. Faza telogenowa jest ostatnim stadium rozwoju kosmyków. Inaczej zwana fazą spoczynku jest momentem, w którym włosy obumierają i wypadają “wypychane” przez nowe kosmyki. Silna infekcja, wysoka gorączka, ale i agresywne leczenie objawów należą do czynników, które ten proces przyspieszają. Łysienie telogenowe może wystąpić po upływie 6 tygodni do nawet 4 miesięcy po wystąpieniu bodźców, które je wywołały. Zwykle nie stosuje się żadnego leczenia, a na miejscu włosów, które wypadły, nowe odrastają samoistnie.

Grzybica jako powód wypadania włosów

Kolejną często spotykaną przyczyną wypadania kosmyków są pasożyty. Grzybica to choroba skóry, która dużo częściej rozwija się u dzieci niż u dorosłych. Zwykle diagnozuje się ją u pacjentów w wieku od 2 do 10 lat – nieco bardziej powszechna jest u chłopców niż u dziewczynek. Do zakażenia dochodzi głównie wskutek działania tzw. dermatofitów, ale też grzybów drożdżopodobnych oraz pleśniowych, które atakują nie tylko skórę głowy dziecka, lecz także włosy czy paznokcie. Grzybica skóry głowy należy do chorób zakaźnych, które rozprzestrzeniają się bardzo szybko. Jej objawy mogą mieć różne nasilenie. Zależy ono od stopnia zaawansowania schorzenia, a także od typu pasożyta, który wywołał infekcję. Typowymi oznakami są okrągłe lub owalne ogniska zaczerwienienia, którym towarzyszy łysienie, złuszczanie się skóry i lekki stan zapalny.

Łysienie u dziecka – podłoże psychogenne

Do utraty włosów może dochodzić też na tle emocjonalnym. Trichotillomania, czyli kompulsywne wyrywanie kosmyków, może być związana z nerwicą natręctw, traumą lub stresem. Ciągniecie i szarpanie za włosy ma charakter podświadomy. Służy rozładowaniu negatywnych emocji i przynosi swego rodzaju ulgę. Konsekwencją jest jednak pogorszony wygląd kosmyków, a w skrajnych przypadkach – łysienie na skutek urazów mechanicznych. Zdarza się, że razem z trichotillomanią występują trichofagia, czyli żucie i zjadanie własnych kosmyków. Statystycznie problem ten częściej dotyczy dziewczynek.

Łysienie plackowate u dzieci – przyczyny i objawy

Czynniki psychologiczne wymieniane są również jako jedna z możliwych przyczyn łysienia plackowatego (alopecia areata) u najmłodszych. Schorzenie to objawia się występowaniem ognisk wyłysienia na głowie, a czasami też na innych obszarach ciała. Wiązane jest z sytuacjami stresowymi wynikającymi na przykład z problemów w szkole i w życiu rodzinnym: zmianą klasy, wykluczeniem przez rówieśników czy konfliktem między rodzicami. Do innych możliwych przyczyn zalicza się występowanie chorób immunologicznych, a także predyspozycje genetyczne.

Bezpośrednią przyczyną łysienia plackowatego jest rozwój stanu zapalnego w mieszkach włosowych. Choroba dotyka dzieci i nastolatków. Rzadko daje inne objawy niż wypadanie włosów. Jej głównym skutkiem są kompleksy związane z wyglądem.

Inne powody nadmiarowej utraty włosów u najmłodszych

Problem ten miewa też podłoże genetyczne – wypadanie kosmyków może być związane z ich budową i tendencją do łamania się. U nastolatków występują z reguły zaburzenia hormonalne, które również przejawiają się problemami ze skórą głowy. W przypadku kilkuletnich dzieci przyczyną mogą być też noszenie opasek, spinek lub ciasno wiązanych kucyków. Wtedy do utraty kosmyków dochodzi głównie w części czołowo-skroniowej.

Jak leczyć wypadanie włosów u dziecka?

Pierwszym krokiem w leczeniu łysienia u dzieci jest określenie jego przyczyny. W tym celu stosuje się wspomniane już badania morfologiczne, badania poziomu hormonów, trichogram, a także mykologię służącą wykryciu grzybów. Oczywiście konieczne jest przeprowadzenie wywiadu lekarskiego, podczas którego specjalista wypyta o początek choroby i ewentualne objawy towarzyszące wypadaniu kosmyków.

  • Przy grzybicy stosuje się miejscowe leki przeciwgrzybiczne: kremy i maści zwalczające rodzaj grzyba, jaki zaatakował skórę głowy.
  • Leczenie łysienia spowodowanego trichotillomanią polega na odnalezieniu powodów tego kompulsywnego odruchu, a także na treningach zmiany nawyku i terapii poznawczo-behawioralnej.
  • Wyeliminowanie czynnika stresogennego to zaś podstawa w leczeniu łysienia plackowatego u dzieci. Zalecane są kontakty z terapeutą, który nie tylko spróbuje dotrzeć do źródła problemu, lecz także zapewni wsparcie psychologiczne. Pod okiem specjalisty korzystać można też z preparatów stymulujących odrost kosmyków do użytku miejscowego oraz środków drażniących, które skutkują przekrwieniem skóry.

W każdej z tych sytuacji proces leczenia może (a nawet powinien) być wspierany odpowiednią pielęgnacją skóry głowy, na przykład stosowaniem wcierek pobudzających kosmyki do wzrostu. W przypadku dzieci nie wykonuje się zabiegów terapii wypadania włosów. By ukryć oznaki łysienia, lekarz może zaproponować zakładanie peruki.

Na szczęście u dzieci bardzo rzadko występują schorzenia, które prowadzą do nieodwracalnej straty włosów. W zdecydowanej większości przypadków problem da się wyleczyć.