Spis treści
- Objawy
- Przyczyny
- Łysienie androgenowe u mężczyzn
- Łysienie androgenowe u kobiet
- Leczenie
- Domowe sposoby
- Rezerwacja finansowanej wizyty u Trychologa
Łysienie androgenowe występuje z powodu wrażliwości mieszków włosowych na androgeny. Jest to najczęstsza przyczyna utraty włosów i występuje u 70% mężczyzn i 40% kobiet w pewnym okresie ich życia. Jest to androgenozależna utrata włosów o charakterystycznej morfologii postępująca nie bliznowaciejąc.
Objawy łysienia androgenowego
U mężczyzn zwykle występuje recesja linii włosów na skroniach (zakola) i łysina na wierzchołku, u kobiet zwykle objawia się w postaci rozproszonego przerzedzenia na szczycie głowy. U mężczyzn często prowadzi do całkowitego wyłysienia. U kobiet raczej nigdy nie dochodzi do wyłysienia.
Łysienie androgenowe – w większości przypadków jest uwarunkowane genetycznie.
Łysienie tego typu występuje zarówno u kobiet jak i u mężczyzn jednak powinny być traktowane jako dwa odrębne schorzenia. Różnice dotyczą między innymi wieku w którym jednostka pojawia się, ale także obrazu klinicznego i częstotliwości występowania.
Pierwsze objawy łysienia androgenowego ujawniają się u nastolatków (forma ostra). Objawia się cofaniem linii na skroniach i czole, następnie proces zaczyna obejmować koronę głowy. Na łysienie androgenowe narażone są również kobiety. U kobiet przebieg choroby jest odmienny w stosunku do mężczyzn. Włosy przerzedzają się na środku głowy w postaci rozproszonej.
Przyczyny łysienia androgenowego
Badania wykazują że głównym czynnikiem powodującym łysienie androgenowe jest testosteron a jeszcze bardziej pochodna testosteronu – dihydrotestosteron (DHT). Są to męskie hormony – androgeny, które występują u mężczyzn ale również u kobiet.
Androgeny odgrywają ważną rolę w rozwoju seksualnym mężczyzn od urodzenia do dojrzewania. Regulują pracę gruczołów łojowych, wzrost apokrynowych włosów oraz libido. Wraz z wiekiem, androgeny stymulują wzrost włosów na twarzy, ale powstrzymują na skroniach i wierzchołku głowy, stan ten został nazwany „paradoksem androgennym”.
Hormony te w organizmie kontrolują one głównie funkcje układu rozrodczego zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Podstawowym hormonem z grupy androgenów jest testosteron. Produkowany on jest przez komórki Laydiga, ale może on pochodzić także z nadnerczy, chociaż w mniejszej ilości. Testosteron rozkładany jest przez enzym 5αreduktazę do 5α-dihydrotestosteronu (DHT). Ta forma hormonu wykazuje silniejsze działanie androgenne. Istnieją dwa różne typu enzymy 5αreduktazy jednak w mieszkach włosowych testosteron mediowany głównie przez typ II 5αreduktazy. Chociaż to nie skóra jest głównym źródłem syntezy androgenów, krążące w niej prohormony także wykazują zdolności androgenne. Mowa o DHEA i androstendionie, które w gruczołach potowych i brodawkach włosów mogą być transformowane do DHT i testosteronu. Mężczyźni z łysieniem androgenowym zazwyczaj mają wyższe stężenie 5α reduktazy. Najwyższe stężenie 5α reduktazy występuje na skórze głowy. Wspomniane hormony, jako androgeny o silnym działaniu, regulują procesy fizjologiczne, prawidłowo stymulują produkcję włosów terminalnych w różnych okolicach ciała ( okolice pachwin, broda), wywierają odmienny efekt na wzrost włosów w genetycznie predysponowanych miejscach takich jak okolice czoła i szczytu owłosionej skóry głowy. W okolicach łysiejących zwiększone jest stężenie DHT dlatego też hormon ten jest najbardziej istotnym androgenem w patogenezie AGA. Potwierdzają to badania na mężczyznach z wrodzonym niedoborem 5αreduktazy u których nie dochodzi do łysienia.
Przyjęto, że głównym miejscem działania androgenów w mieszku jest brodawka włosa. Komórki te mają małą ilość receptorów AR o wysokim powinowactwie. Receptory te odpowiedzialne są za wrażliwość komórek na androgeny. Na owłosionej skórze głowy wrażliwość na androgeny i i rozmieszczenie AR są ograniczone do konkretnych regionów. Na tej podstawie tłumaczy się zazwyczaj słaby efekt androgenny w okolicy potylicznej.
Mieszki włosowe pobrane z tej okolicy i przeszczepione w łysiejące miejsce nie wykazują wrażliwości na androgeny i nie ulegają miniaturyzacji. A z kolei jeżeli z łysiejącego obszaru dokona się przeszczepu np. na łydkę mieszki te dalej wykazują tendencje zanikową. Wynika to z wrodzonej wrażliwości na androgeny.
Łysienie androgenowe u mężczyzn
Pierwsze objawy łysienia androgenowego pojawiają się u mężczyzn zwykle po okresie dojrzewania i prowadzą do utraty włosów o charakterystycznym obrazie. W obrazie histopatologicznym dochodzi do zmian w cyklu włosowym a także miniaturyzacji mieszka włosowego. Zaczyna się produkcja włosów delikatniejszych oraz krótszych. Na poziomie komórkowym miniaturyzacja mieszka włosowego postępuje w skutek redukcji objętości brodawki włosa w wyniku czego zmniejsza się liczba jej komórek.
Ryzyko wystąpienie tego typu łysienia u mężczyzny zwiększa się przy pozytywnym wywiadzie rodzinnym konkretnie kiedy stwierdzono podobne objawy u ojca lub u dziadka ze strony matki.
Łysienie androgenowe charakteryzuje się stopniową lokalną transformacją włosów w meszkowe, które mają krótką oraz cienką łodygę. Czas anagenu czyli fazy wzrostu włosa ulega skróceniu z 3-6 lat do miesięcy a nawet tygodni. Faza telogenu nie ulega zmiany a czasem jest wydłużona do 3 miesięcy. Przyczynia się to do procentowego wzrostu liczby włosów telogenowych. Zmienia się do z 5-10% do około 15-20%. Towarzyszy temu zwiększona utrata włosów. Łatwo wypadają one podczas takich czynności jak mycie czy czesanie.
Do dokumentowania łysienia typu męskiego służy skala Norwood
Łysienie androgenowe u kobiet
U kobiet różnice podatności pomiędzy mieszkami w obrębie jednostek włosowych przyczyniają się do ścieńczenia i rozlanego wypadania włosów w centralnej okolicy głowy owłosionej. Związane jest to z zastępowaniem jednostek mieszkowych złożonych z 3-4 włosów do jednostek jednowłosowych. Największe nasilenie występuje w części czołowej z zachowaniem linii czoła. U większości kobiet nie stwierdza się zwiększonego stężenia hormonów androgennych. Mówi się o występowaniu wrażliwości mieszków na samą obecność hormonów.
Do dokumentowania łysienia u kobiet służy skala Savin
Leczenie łysienia androgenowego
Jak do tej pory nie została opracowana jedna terapia, umożliwiająca osiągnięcie pełnych sukcesów w przebiegu leczenia. Stwierdzone jednak zostało, że lepsze wyniki leczenia zostały osiągnięte przez pacjentów, w przypadku których problem został wcześnie zdiagnozowany. Im wcześniej zostanie włączona terapia i prawidłowa pielęgnacja tym większy odrost i lepszy efekt jesteśmy w stanie osiągnąć.
Leczenie łysienia androgenowego obejmuje kilka aspektów.
- Prawidłowa pielęgnacja skóry. Jeśli łysieniu towarzyszy łupież, łojotok, stany zapalne należy wprowadzić odpowiednią kurację mającą zlikwidować problemy skórne. Zazwyczaj jest to kuracja uzupełniająca do właściwej kuracji hamującej proces łysienia, w przypadku zmian skórnych w bardziej zaawansowanym stanie jest to pierwszy krok kuracji. Należy pamiętać, że łysieniu androgenowemu bardzo często towarzyszy nasilony łojotok.
- Wykluczenie innych czynników, mogących mieć wpływ na wzmożone wypadanie włosów, głównie badania z krwi.
- Leczenie kierowane już na problem łysienia androgenowego- kuracja doustna, terapia zewnętrzna i zabiegi.
W artykule skupimy się na ostatnim punkcie. Leczenie łysienia androgenowego w przeważającej części opiera się na terapii zewnętrznej, czyli stosowanie różnego rodzaju ampułek, lotionów, koncentratów, które mają zminimalizować wypadanie włosów, stymulować podziały komórkowe w mieszku włosowym więc zwiększać odrost nowych włosów i najważniejsze zapobiegać miniaturyzacji mieszków włosowych.
Dostępne na rynku leki kierowane na łysienie androgenowe to:
- Minoxydyl- jeden z dwóch środków zarejestrowany jako lek wskazany w leczeniu łysienia androgenowego, dostępny w dwóch stężenia 2 i 5%, jego działanie opiera się na poprawie krążenia w obrębie mieszka włosowego, niestety mogą pojawić się skutki uboczne takie jak hipertrichoza w obrębie twarzy, przejściowe łysienie telogenowe na początku kuracji, podrażnienie skóry.
- Finasteryd, dutasteryd- doustny lek hamujący łysienie androgenowe, poprzez hamowanie działania 5alfa reduktazy, niestety kuracja niesie za sobą ryzyko skutków ubocznych.
- Spironolakton, octan cyproteronu- leki kierowane do kobiet z problemem łysienia androgenowego, w rzeczywistości nie są one klasyfikowane w rekomendacjach na leczenie łysienia, jednak sporadycznie lekarze zalecają te środki. Leki te niosą za sobą wiele skutków ubocznych natomiast skuteczność jest kwestią indywidualną.
- Palma Sabałowa (Serenoa repens)- Wykazano że Palma Sabałowa znacznie obniża poziom 5α reduktazy dzięki czemu jest zmniejszona transformacja testosteronu do dihydrotestosteronu w konsekwencji czego zapobiegamy miniaturyzacji mieszków i osłabiania włosów. Palma jest bogata w nasycony kwas laurynowy, który wykazuje silne działanie hamujące reduktazę.
- Kora śliwy afrykańskiej (Prunus africana)- badania wykazały, że ekstrakty ze śliwy mają zdolność łączenia się receptorami androgenowymi, i wypierania DHT z tych wiązań, w konsekwencji zmniejsza się oddziaływanie DHT na mieszek włosowy. Ponadto izoflawony znajdujące się w ekstraktach wykazują działanie pobudzające wzrost włosów podobny do popularnego środka (minoksidilu).
- Nienasycone kwasy tłuszczowe- wykazują działanie hamujące reduktazę, np kwas laurynowy (który znajdziemy we wspomnianej wcześniej palmie sabałowej), alfa i gamma linolenowy, linolowy czy oleinowy.
- Rośliny takie jak: kanianka, korzeń pokrzywy, kurkuma, olej z pestek dyni, pluskwica groniasta, zielona herbata, grzyby Reishi- które również wykazują działanie hamujace enzym 5alfa reduktaze.
- Wyciągi roślinne- z arniki, kasztanowca, miłorząbu japońskiego, drzewa herbacianego, rozmarynu, tymianku.
- Surowce roślinne, które wykazują działanie wydłużające fazę anagenu- krokosz karwierski, krwiściąg lekarski, olej z pestek winogron (bogate w izoflawony wspomniane wcześniej, proantocyjanidyny, )
- Kapsaicyna- badania wykazały, że stymuluje ona czynnik wzrostu typu I, który pełni istotną funkcję w procesie wzrostu włosów,
- mezoterapia osoczem bogatopłytkowym,
- mezoterapia igłowa,
- karboksyterapia.
Jak widać leki stosowane w leczeniu łysienia androgenowego niosą ze sobą bardzo duże ryzyko skutków ubocznych (oczywiście jest to sprawa indywidualna jak organizm zareaguje na leki), w związku z tym są coraz rzadziej wybierane przez pacjentów. W takich przypadkach z pomocą przychodzi właśnie trychologia. Produkty trychologiczne charakteryzują się wysoką skutecznością i praktycznie brakiem skutków ubocznych.
Preparaty do leczenie łysienia androgenowego opierają się na składnikach takich jak:
Ponadto stosuje się surowce które mają poprawić krążenie, działać przeciwłojotokowi, przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie, stymulować proliferację komórek włosa, takie jak:
Prócz kuracji domowej, która jest podstawą w terapii łysienia androgenowego zaleca się również włączyć zabiegi. Do najskuteczniejszych zabiegów należą:
Każdy przypadek wymaga diagnozy. Właściwa diagnoza gwarantuje 100% zatrzymanie łysienia oraz odrost włosów, które wypadły.
Znalezienie sposobu na łysienie pomaga wielu osobom poczuć się lepiej. Ich utrata, zwłaszcza u kobiet, może powodować niską samoocenę. Wiele osób czuje się nieatrakcyjnymi i zakłopotanymi. Trycholog zaoferuje rozwiązania, które pomogą Ci czuć się i wyglądać lepiej.
Jeśli chciałbyś poznać przyczyny Twojego łysienia oraz jak sobie z nim poradzić poniżej możesz dokonać rezerwacji dofinansowanego badania trychologicznego u specjalisty od włosów w całej Polsce.
Ze schorzeniem nie poradzimy sobie, stosując wyłącznie domowe sposoby – nawet przyjmowanie dobranych leków nie gwarantuje skuteczności w uporaniu się z przypadłością. Nie istnieją też żadne naturalne metody leczenia łysienia androgenowego. Zdarza się jednak, że w warunkach domowych chorzy stosują kosmetyki i dermokosmetyki przeznaczone dla osób zmagających się z ogólnym problemem nadmiernego wypadania włosów: to szampony, wcierki lub odżywki.
Finasteryd i minoksydyl, czyli zarejestrowane substancje lecznicze
Leki stosowane w łysieniu androgenowym często zawierają substancję zwaną finasterydem. Jak wspomniano wcześniej, jest to inhibitor enzymu 5α-reduktazy, odpowiada więc za hamowanie przekształcania testosteronu w 5α-dihydrotestosteron. Leki stosuje się doustnie, a okres ich przyjmowania i dawkowania ustala lekarz – często jest to 1 mg dziennie. Finasteryd został zarejestrowany jako lek na łysienie androgenowe w 1997 roku. Przede wszystkim wykorzystuje się go jednak w leczeniu przyrostu gruczołu krokowego, a jego przyjmowanie może również nieść ze sobą różne skutki uboczne.
Drugą z zarejestrowanych substancji jest wspomniany wcześniej minoksydyl. W przeciwieństwie do finasterydu stosowany jest miejscowo, najczęściej w formie wcierek, które nakładamy codziennie w domowych warunkach. Trzeba przy tym przypilnować, by preparat nie został naniesiony na inne obszary twarzy – może w ten sposobów wywołać nadmierne owłosienie. A co z pozostałymi lekami stosowanymi podczas leczenia łysienia androgenowego? Warto wiedzieć, że opracowane zostały one z myślą o innych schorzeniach. Taka kuracja musi być więc ściśle kontrolowana przez specjalistę.
Długotrwała kuracja
Czy łysienie androgenowe jest uleczalne? Konsekwentne stosowanie dobrze dobranych preparatów może pomóc w ograniczeniu wypadania włosów i pobudzenia wzrostu nowych, ale schorzenia niestety nie da się w pełni wyeliminować. Odstawienie leków i zaniedbanie pielęgnacji często sprawiają, że problem powraca. Kuracja powinna być więc przeprowadzana pod okiem specjalisty, a nierzadko nawet specjalistów: dermatologów, trychologów i endokrynologów. Wspieranie jej domowymi sposobami również warto skonsultować z lekarzem.
Jak szybko włosy wracają do poprzedniego stanu?
Po jego wyeliminowaniu czynnik, który pierwotnie spowodował łysienie telogenowe, nie może wpłynąć na stan nowo wyrastających kosmyków. Włosy pojawiające się na miejscu utraconych wskutek choroby, przechodzą przez normalny cykl wzrostu. Pierwszym etapem jest więc kilkuletnia faza anagenowa, w trakcie której w miejscach przerzedzeń możemy obserwować tzw. baby hair. Następnie rozpoczyna się krótka faza katagenowa i szybko przechodzi w telogenową, trwającą do 4 miesięcy. Włos żyje od 2 do 6 lat.
Na czym może polegać leczenie łysienia telagenowego?
Jak już wspomniano, wiele zależy od indywidualnego przypadku. Lekarz może zalecić na przykład trzymanie się dobrze zbilansowanej diety. Dzięki niej będziemy dostarczali organizmowi składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Ważne jest unikanie preparatów, których skutkiem ubocznym jest skracanie fazy anagenu – to na przykład beta-blokery i retinoidy.
Telogenowe wypadanie włosów wymaga też domowej pielęgnacji – tę warto skonsultować ze specjalistą. Jej podstawą są łagodne szampony, wcierki, które stymulują cebulki włosów do pracy oraz unikanie farbowania włosów. Nie ma jednej ustalonej metody leczenia tej przypadłości środkami farmakologicznymi, ale zdarza się, że specjaliści zalecają kurację minoksydylem. Ta sama substancja znajduje zastosowanie w leczeniu łysienia androgenowego i przyczynia się do wydłużenia fazy anagenu. Co jednak najważniejsze, w przypadku tego schorzenia istnieje duża szansa, że kosmyki samoistnie wrócą do swojego poprzedniego stanu.
Rezerwacja wizyty